قرص رانولازین (Ranolazine) یکی از داروهای مهم در حوزه قلب و عروق است که برای مدیریت آنژین مزمن و پایدار (درد قفسه سینه) مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو با بهبود جریان خون به عضله قلب و کاهش بار کاری آن، به کاهش تعداد حملات درد و افزایش توانایی بیماران برای فعالیت فیزیکی کمک می‌کند.

هشدار مهم: مصرف رانولازین تنها باید با تجویز و دستور پزشک متخصص قلب و عروق صورت گیرد. این دارو برای درمان حملات حاد و ناگهانی آنژین کاربرد ندارد.

۱. قرص رانولازین چیست و چه کاربردی دارد؟

رانولازین یک داروی ضد آنژین (Anti-anginal) است که اغلب به صورت قرص پیوسته رهش (Extended-Release) و با نام‌های تجاری مختلف (مانند Ranexa یا رالیزا در ایران) در دسترس است.

موارد اصلی مصرف رانولازین:

رانولازین به تنهایی یا در ترکیب با سایر داروهای قلبی (مانند بتابلاکرها، مسدودکننده‌های کانال کلسیم و نیترات‌ها) برای موارد زیر تجویز می‌شود:

• درمان آنژین مزمن پایدار (Chronic Stable Angina): این شایع‌ترین کاربرد رانولازین است. آنژین زمانی رخ می‌دهد که عضله قلب به دلیل تنگی عروق کرونر، اکسیژن کافی دریافت نمی‌کند و فرد احساس درد یا فشار در قفسه سینه دارد.
• بیمارانی که به درمان‌های خط اول مقاوم هستند: در بیمارانی که درد قفسه سینه آن‌ها با داروهای معمولی کنترل نشده است یا نمی‌توانند داروهای خط اول را به دلیل عوارض جانبی مصرف کنند (مانند بیماران با فشار خون یا ضربان قلب پایین).
• خواص احتمالی ضد آریتمی: رانولازین بر کانال‌های یونی قلب اثر می‌گذارد و در برخی شرایط ممکن است به تثبیت فعالیت الکتریکی قلب و کاهش علائم آریتمی‌های خاص کمک کند (اگرچه به عنوان داروی اصلی ضد آریتمی تجویز نمی‌شود).

مکانیسم اثر (چگونه کار می‌کند؟)

رانولازین با مهار انتخابی جریان سدیم دیررس (Late Sodium Current) در سلول‌های قلب عمل می‌کند. این عمل باعث:

1. کاهش تجمع کلسیم اضافی در سلول‌های قلبی.
2. بهبود شل شدن (دیاستول) عضله قلب.
3. کاهش نیاز قلب به اکسیژن و در نتیجه کاهش حملات درد قفسه سینه.

۲. دوز و نحوه مصرف قرص رانولازین (رالیزا)

نحوه مصرف و دوز رانولازین باید دقیقاً مطابق دستور پزشک باشد و هرگونه تغییر یا قطع دارو بدون مشورت با متخصص ممنوع است.

دوز مصرفی رایج:

نکات مهم هنگام مصرف:

• زمان مصرف: رانولازین معمولاً دو بار در روز (صبح و عصر) مصرف می‌شود و می‌توانید آن را همراه با غذا یا بدون غذا میل کنید.
• فرم پیوسته رهش: قرص را باید به صورت کامل قورت دهید. از جویدن، خرد کردن، له کردن یا شکستن قرص جداً خودداری کنید.
• آنژین حاد: این دارو برای تسکین درد ناگهانی قفسه سینه (حمله آنژین حاد) نیست. در صورت حمله حاد، از داروهایی که پزشک برای شما تجویز کرده (معمولاً قرص زیرزبانی نیتروگلیسیرین) استفاده کنید.
• عدم قطع ناگهانی: حتی در صورت احساس بهبودی، مصرف دارو را بدون مشورت با پزشک متوقف نکنید، زیرا قطع ناگهانی ممکن است وضعیت شما را بدتر کند.

۳. عوارض جانبی و هشدارها

مانند هر دارویی، رانولازین نیز ممکن است عوارض جانبی ایجاد کند که در صورت بروز هرگونه عارضه شدید یا غیرمعمول، باید سریعاً به پزشک اطلاع داده شود.

عوارض جانبی شایع:

• سرگیجه یا سبکی سر
• یبوست
• حالت تهوع و استفراغ
• سردرد
• احساس ضعف یا خستگی

عوارض جانبی جدی (نیاز به مراجعه فوری به پزشک):

• تغییرات ریتم قلب: ضربان قلب بسیار آهسته، سریع یا نامنظم (به دلیل خطر طولانی شدن فاصله QT).
• علائم مشکلات کبدی: زردی پوست یا چشم‌ها، ادرار تیره، حالت تهوع مداوم.
• غش کردن (سنکوپ) یا سرگیجه شدید.
• علائم نارسایی کلیه: تغییر در میزان و حجم ادرار.

تداخلات دارویی و موارد منع مصرف:

برخی داروها و شرایط خاص نباید همزمان با رانولازین مصرف شوند:

قبل از شروع مصرف رانولازین، حتماً فهرست کامل داروهای نسخه‌ای، بدون نسخه، ویتامین‌ها و مکمل‌های گیاهی خود را به پزشک متخصص قلب و عروق خود ارائه دهید.

۴. سؤالات متداول (FAQ)

آیا رانولازین فشار خون را پایین می‌آورد؟

رانولازین معمولاً برخلاف برخی داروهای ضد آنژین دیگر، تأثیر قابل توجه بالینی بر ضربان قلب و فشار خون ندارد، که این یک مزیت برای بیمارانی است که فشار یا ضربان قلب پایین دارند.

اگر یک دوز رانولازین را فراموش کنم، چه کار کنم؟

اگر مصرف یک دوز را فراموش کردید و زمان زیادی تا دوز بعدی نمانده است، از مصرف نوبت فراموش شده اجتناب کنید و دوز بعدی را طبق برنامه مصرف کنید. هرگز برای جبران دوز فراموش شده، دوز بعدی را دو برابر نکنید.

آیا رانولازین را می‌توان قطع کرد؟

خیر. قطع ناگهانی رانولازین ممکن است باعث بدتر شدن وضعیت آنژین و افزایش حملات درد قفسه سینه شود. هرگونه قطع یا کاهش دوز باید تحت نظارت پزشک متخصص انجام شود.

این مطلب صرفاً جهت افزایش آگاهی و اطلاع‌رسانی است و جایگزین مشاوره و تشخیص پزشک نمی‌باشد. برای شروع یا قطع هرگونه دارو، حتماً با متخصص قلب و عروق خود مشورت کنید.