التهاب پرده دور قلب چیست؟
پریکاردیت یا التهاب پرده دور قلب به تورم و تحریک بافت نازک و کیسه مانند اطراف قلب (پریکارد) گفته می شود. پریکاردیت اغلب باعث درد شدید قفسه سینه می شود. درد قفسه سینه زمانی رخ می دهد که لایه های تحریک شده پریکارد به یکدیگر ساییده شوند. پریکاردیت معمولاً خفیف است و بدون درمان از بین می رود. درمان موارد شدیدتر ممکن است شامل داروها و به ندرت جراحی باشد. تشخیص و درمان به موقع ممکن است به کاهش خطر عوارض طولانی مدت پریکاردیت کمک کند.
علائم پریکاردیت
درد قفسه سینه شایع ترین علامت پریکاردیت است. با این حال، برخی از افراد درد قفسه سینه مبهم، دردناک یا فشاری دارند. درد پریکاردیت معمولا در پشت استخوان سینه یا در سمت چپ قفسه سینه رخ می دهد. درد ممکن است:
- به شانه چپ و گردن پخش شود
- هنگام سرفه کردن، دراز کشیدن یا نفس عمیق کشیدن بدتر شوید
- هنگام نشستن یا خم شدن به جلو بهتر شود
سایر علائم و نشانه های پریکاردیت ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تب شدید
- تعریق و لرز
- مشکلات تنفسی مانند نفس نفس زدن
- سرفه خشک
علائم خاص به نوع پریکاردیت بستگی دارد. پریکاردیت با توجه به الگوی علائم و مدت زمان طولانی بودن علائم به دسته های مختلفی تقسیم می شود.
- پریکاردیت حاد به طور ناگهانی شروع می شود اما بیش از سه هفته طول نمی کشد. اپیزودهای آینده ممکن است رخ دهد. ممکن است تشخیص تفاوت بین پریکاردیت حاد و درد ناشی از حمله قلبی دشوار باشد.
- پریکاردیت عود کننده حدود چهار تا شش هفته پس از یک دوره پریکاردیت حاد بدون هیچ علامتی در این بین رخ می دهد.
- پریکاردیت مداوم حدود چهار تا شش هفته اما کمتر از سه ماه طول می کشد. علائم مداوم هستند.
- پریکاردیت انقباضی مزمن معمولاً به کندی ایجاد می شود و بیش از سه ماه طول می کشد.
انواع پریکاردیت:
- پریکاردیت ویروسی
- پریکاردیت باکتریایی
- پریکاردیت انقباضی
- پریکاردیت حمله قلبی
- پریکاردیت پریوژن مزمن
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت بروز علائم جدید درد قفسه سینه، فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید. بسیاری از علائم پریکاردیت مشابه علائم سایر بیماری های قلبی و ریوی است. اگر هر نوع درد قفسه سینه دارید، مهم است که توسط یک متخصص قلب و عروق مورد ارزیابی کامل قرار بگیرید. همچنین این علائم:
- تب
- کوتاهی نفس و ضربان قلب سریع
- سرفه خونی
- کاهش وزن بدون توجیه
- درد غیرقابل کنترل با داروهای متداول
علل پریکاردیت
تشخیص علت پریکاردیت اغلب دشوار است. ممکن است علتی پیدا نشود. علل پریکاردیت می تواند شامل موارد زیر باشد:
- عفونت باکتریایی
- عفونت ویروسی
- آسیب دیدن قفسه سینه
- حمله قلبی
- جراحی قلب
- نارسایی کلیوی
- بیماریهای خود ایمنی، مانند بیماری لوپوس اریتماتوز سیستمیک
- سرطان
- پرتو درمانی
عوارض پریکاردیت
تشخیص زودهنگام و درمان پریکاردیت معمولاً خطر عوارض را کاهش می دهد. عوارض بالقوه پریکاردیت عبارتند از:
- تجمع مایع در اطراف قلب (افیوژن پریکارد). تجمع مایعات می تواند منجر به عوارض قلبی بیشتر شود.
- ضخیم شدن و زخم شدن دیواره قلب (پریکاردیت انقباضی). برخی از افراد مبتلا به پریکاردیت طولانی مدت دچار ضخیم شدن و اسکار دائمی پریکارد می شوند. تغییرات باعث می شود که قلب به درستی پر و تخلیه نشود. این عارضه غیرمعمول اغلب منجر به تورم شدید پاها و شکم و تنگی نفس می شود.
- فشار بر قلب به دلیل تجمع مایعات (تامپوناد قلبی). این وضعیت تهدید کننده زندگی مانع از پر شدن صحیح قلب می شود. خون کمتری از قلب خارج می شود و باعث افت شدید فشار خون می شود. تامپوناد قلبی نیاز به درمان اورژانسی دارد.
پیشگیری از پریکاردیت
هیچ پیشگیری خاصی برای پریکاردیت وجود ندارد. با این حال، انجام این اقدامات برای جلوگیری از عفونت ممکن است به کاهش خطر التهاب قلب کمک کند:
- تا زمان بهبودی از افرادی که بیماری ویروسی یا آنفولانزا دارند خودداری کنید. اگر با علائم عفونت ویروسی بیمار هستید، سعی کنید از نزدیک شدن به دیگران خودداری کنید.
- بهداشت را رعایت کنید. شستن مرتب دست ها می تواند به جلوگیری از گسترش بیماری کمک کند.
- واکسن های توصیه شده را دریافت کنید. در مورد واکسن‌های توصیه‌شده، از جمله واکسن‌هایی که در برابر کووید-۱۹، سرخجه و آنفولانزا محافظت می‌کنند.