چه عواملی باعث آریتمی قلبی می شود؟
آریتمی به معنی ضربان نامنظم قلب است. شرایط مختلفی وجود دارد که ممکن است باعث ضربان غیر طبیعی قلب شما شود و درمان آن به علت آن بستگی دارد. اگر احساس می‌کنید قلبتان تند می‌زند، اگر احساس سرگیجه یا سبکی سر دارید یا درد قفسه سینه دارید، به پزشک متخصص قلب و عروق مراجعه کنید.
آریتمی قلبی چیست؟
آریتمی (که به آن دیس ریتمی نیز گفته می شود) یک ضربان قلب نامنظم یا غیر طبیعی است.
علائم آریتمی قلبی
آریتمی قلبی ممکن است هیچ علائمی نداشته باشد و پزشک متخصص قلب و عروق، آریتمی فرد را در جریان یک معاینه تشخیص دهد. با این وجود علائم و نشانه های بارز به این معنا نیستند که فرد با یک مشکل جدی مواجه است. علائم و نشانه‌های آریتمی قلبی عبارتند از:
- احساس بال بال زدن قلب در سینه
- تپش قلب (تاکیکاردی)
- کندی قلب (برادیکاردی)
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
- اضطراب
- خستگی
- سبکی سر
- تعریق
- غش (سنکوپ) یا حالتی نزدیک به آن
چه چیزی باعث آریتمی می شود؟
- آریتمی می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- بیماری عروق کرونر.
- بافت تحریک پذیر در قلب (به دلایل ژنتیکی یا اکتسابی).
- فشار خون بالا.
- تغییرات در عضله قلب (کاردیومیوپاتی).
- اختلالات دریچه
- عدم تعادل الکترولیت در خون شما، مانند عدم تعادل سدیم یا پتاسیم.
- آسیب ناشی از حمله قلبی.
- روند بهبودی پس از جراحی قلب
علت آریتمی قلب
عوامل مختلفی در ایجاد آریتمی قلب نقش دارد؛ از علت مادرزادی گرفته تا بیماری های قلبی. در آریتمی مادرزادی فرد ممکن است دارای یک عصب اضافه در قلبش باشد یا آن که جدار قلب وی ضخیم یا نازک باشد که باعثآریتمی قلب می شود.
از طرفی آریتمی می تواند ناشی از بیماری های قلبی باشد؛ مانند آن که فردی در اثر مسدود شدن رگ های قلب، سکته کند و قلب وی دچار آریتمی شود. آریتمی همچنین ممکن است در اثر نبود درچه قلب به وجود آید؛ اما بسیاری از افرادی که دچار آریتمی می شوند، ساختمان قلب شان کاملا سالم است و مهم آن است افرادی که دچار آریتمی قلب می شوند حتما باید به پزشک مراجعه کنند تا در صورت نیاز توسط فوق تخصصان الکتروفیزیولوژی درمان شوند.
چگونه آریتمی تشخیص داده می شود؟
اگر علائم آریتمی دارید، باید از یک متخصص قلب و عروق وقت بگیرید. پس از ارزیابی علائم و انجام معاینه فیزیکی، متخصص قلب ممکن است تست های تشخیصی مختلفی را برای کمک به تایید وجود آریتمی و نشان دادن علل آن انجام دهد. برخی از آزمایشاتی که ممکن است برای تایید وجود ریتم نامنظم قلب انجام شود عبارتند از:
الکتروکاردیوگرام (ECG یا EKG):
تصویری از تکانه های الکتریکی که در عضله قلب حرکت می کنند. ECG با استفاده از الکترودها (لکه های کوچک و چسبنده) که به پوست شما در قفسه سینه، بازوها و پاها متصل می شوند، روی کاغذ گراف ثبت می شود.
تست استرس:
تستی که برای ثبت آریتمی هایی که با ورزش شروع می شوند یا بدتر می شوند استفاده می شود. این آزمایش همچنین ممکن است برای تعیین اینکه آیا بیماری زمینه ای قلبی یا بیماری عروق کرونر مرتبط با آریتمی وجود دارد یا خیر مفید باشد.
اکوکاردیوگرام:
نوعی سونوگرافی که برای ارائه نمای قلب استفاده می شود تا مشخص شود آیا عضله قلب یا بیماری دریچه ای وجود دارد که ممکن است باعث آریتمی شود. این آزمایش ممکن است در حالت استراحت یا با فعالیت انجام شود.
کاتتریزاسیون قلبی:
با استفاده از یک بی حس کننده موضعی، یک کاتتر (لوله کوچک، توخالی و انعطاف پذیر) به رگ خونی وارد می شود و با کمک دستگاه اشعه ایکس به قلب هدایت می شود. یک رنگ کنتراست از طریق کاتتر تزریق می شود تا فیلم های اشعه ایکس از شریان های کرونر، اتاق های قلب و دریچه های شما گرفته شود. این آزمایش به پزشک کمک می کند تا تشخیص دهد که آیا علت آریتمی بیماری عروق کرونر است یا خیر. این آزمایش همچنین اطلاعاتی در مورد عملکرد ماهیچه های قلب و دریچه های شما ارائه می دهد.
مطالعه الکتروفیزیولوژی (EPS):
کاتتریزاسیون قلب ویژه ای که سیستم الکتریکی قلب را ارزیابی می کند. کاتترها در قلب قرار می گیرند تا فعالیت الکتریکی را ثبت کنند. EPS برای یافتن علت ریتم غیر طبیعی و تعیین بهترین درمان استفاده می شود. در طول آزمایش، آریتمی را می توان با خیال راحت تکثیر و خاتمه داد.
تست تیلت میز (همچنین به آن تست شیب سر به بالا یا تست شیب عمودی سر نیز گفته می شود): فشار خون و ضربان قلب را به صورت دقیقه به دقیقه ثبت می کند. نتایج آزمایش ممکن است برای ارزیابی ریتم قلب، فشار خون و گاهی اوقات اندازه‌گیری‌های دیگر هنگام تغییر موقعیت استفاده شود.
آریتمی قلبی چگونه درمان می شود؟
درمان بستگی به نوع و شدت آریتمی دارد. در برخی موارد، درمان لازم نیست. گزینه های درمانی شامل داروها، تغییر شیوه زندگی، درمان های تهاجمی، دستگاه های الکتریکی یا جراحی است.
چه داروهایی آریتمی را درمان می کنند؟
داروهای مختلفی برای درمان آریتمی موجود است. از آنجایی که آریتمی قلبی در همه افراد متفاوت هستند، ممکن است آزمایش چندین دارو و دوز لازم باشد تا بهترین دارو را پیدا کنید. چندین نوع دارو استفاده می شود:
- داروهای ضد آریتمی داروهایی هستند که برای تبدیل آریتمی به ریتم سینوسی (ریتم طبیعی) یا جلوگیری از آریتمی استفاده می شوند.
- داروهای کنترل کننده ضربان قلب داروهایی هستند که برای کنترل ضربان قلب استفاده می شوند.
- درمان ضد انعقاد یا ضد پلاکت داروهایی مانند وارفارین (رقیق کننده خون) یا آسپرین هستند که خطر تشکیل لخته یا سکته مغزی را کاهش می دهند.
- داروهایی که برای درمان بیماری های مرتبطی که ممکن است باعث ریتم غیر طبیعی قلب شوند استفاده می شود.
عوامل مرتبط با سبک زندگی در بروز آریتمی قلبی
- اگر سیگار می‌کشید یا از محصولات تنباکو استفاده می‌کنید، آن را ترک کنید.
- مصرف الکل خود را محدود کنید.
- مصرف کافئین را محدود یا متوقف کنید. برخی از افراد به کافئین حساس هستند و ممکن است هنگام استفاده از محصولات کافئین دار (مانند چای، قهوه، کولا و برخی از داروهای بدون نسخه) علائم بیشتری را مشاهده کنند.
- محرک مصرف نکنید مراقب محرک های مورد استفاده در داروهای سرفه و سرماخوردگی و مکمل های گیاهی یا غذایی باشید. برخی از این داروها حاوی موادی هستند که ریتم نامنظم قلب را تقویت می کنند.
- فشار خون بالا را کنترل کنید.
- اگر چاقی دارید، کار روی وزنی که برای شما سالم باشد می تواند خطر ابتلا به آریتمی را کاهش دهد.
- سطح قند خون را کنترل کنید.
- درمان آپنه خواب
- اگر متوجه شدید که ریتم نامنظم قلب شما بیشتر با فعالیت‌های خاص اتفاق می‌افتد، باید از آنها اجتناب کنید.
درمان آریتمی قلب
درمان آریتمی قلب بر اساس نوع آن است و اگر آریتمی به صورت نامرتبی یا تندی باشد معمولا با تجویز یک سری از داروهای تنظیم کننده ریتم قلب درمان می شود؛ اما در پاره ای از موارد برای درمان آریتمی نیاز به بستری شدن بیمار و درمان به شیوه الکتروفیزیولوژی و ابلیشن که در بین مردم به اصطلاح سوزاندن نامیده می شود، وجود دارد. در این روش از طریق رگ های بیمار سیم هایی در قلب وی کار گذاشته می شود و از طریق نقشه برداری، کانون بی نظمی در قلب یافت شده و با اشعه مخصوص رادیوفرکوئنسی کانون با انرژی گرمایی سوزانده می شود.
از طرفی آریتمی های کند قلب نیز با تعبیه باتری قابل کنترل است بدین گونه که بیمار با یک جراحی کوچک که نیاز به بی هوشی ندارد، از طریق رگ، سیم هایی داخل قلب کار گذاشته می شود که این سیم ها با کمک یک باتری که زیر استخوان ترقوه و زیر پوست تعبیه می شود، ضربان قلب را تنظیم کرده و آریتمی و نیز حالت سرگیجه فرد برطرف می شود.
نکته پایانی
علت های زیادی برای نامنظم شدن ضربان قلب شما وجود دارد. برخی از این ضربان‌های نامنظم قلب، که آریتمی نامیده می‌شوند، علائمی ایجاد نمی‌کنند. اگر متوجه علائمی مانند خستگی شدید یا تپش قلب شدید، مهم است که به پزشک متخصص قلب و عروق مراجعه کنید.