عوارض مصرف آسپرین بدون دستور پزشک؟

پژوهشگران معتقد هستند کسانی که بیماری های جدی قلبی و عروقی ندارند، نباید برای جلوگیری از حمله قلبی و سکته مغزی آسپرین مصرف کنند. از مطالعه ای که در این باره صورت گرفته، چنین نتیجه گیری می شود که مصرف آسپرین می تواند موجب خونریزی جدی داخلی شود و همچنین مانع مرگ های ناشی از بیماری های قلبی و عروقی نیز نمی شود.

پژوهشگرانی که در این بررسی شرکت داشته اند توصیه می کنند که پزشکان باید وضع تمام بیمارانی را که در حال حاضر برای جلوگیری از ناراحتی های قلبی آسپرین مصرف می کنند، بررسی کنند.

پیشگیری از ابتلا به بیماریهای قلبی

بر اساس یک باور عمومی، برای پیشگیری از ابتلا به بیماریهای قلبی، افراد بالای ۵۰ سال باید روزی یک عدد آسپرین مصرف کنند، در حالیکه این باور درست نیست و بررسی های انجام شده نشان می دهد این کار باعث خونریزی دستگاه گوارش می شود، فقط بیماران در معرض خطر بالای دیابت، مبتلایان به فشارخون و چربی خون بالا مجاز به مصرف روزی یک عدد آسپرین هستند.

سالها قبل برای درمان سکته قلبی بیمار را ۴۰ روز بستری و استراحت کامل می دادند، در حالی که امروزه رگ بیمار، اورژانسی باز شده و بیمار بعد از ۲۴ ساعت مرخص می شود، یا در سکته های مغزی، آجر را داغ می کردند و روی سر بیمار می گذاشتند، ولی حالا رگ بیمار سریعا توسط بالون یا دارو باز شده و بیمار با کمترین عوارض عصبی مرخص می شود.

در چه مواردی آسپرین توصیه می شود؟

استفاده از آسپرین با دوز پایین در کسانی که دارای بیماری های قلبی و عروقی هستند و دچار سکته قلبی یا مغزی شده اند برای جلوگیری از تشدید این بیماری ها توصیه می شود. دوز کم آسپیرین، به میزان 75-81 میلی‌گرم در روز، می‌تواند به عنوان داروی ضد پلاکت، برای جلوگیری از ایجاد لخته خون استفاده شود.
آسپرین با دز پایین ممکن است به بیماران زیر داده شود:
• عمل پیوند بای‌پس عروق کرونر
• حمله قلبی
• سکته مغزی
• فیبریلاسیون دهلیزی
• سندرم حاد عروق کرونر
همچنین در صورت وجود فاکتورهای خطر زیر و اعتقاد پزشک به محتمل بودن حمله قلبی و سکته مغزی، ممکن است به افراد آسپیرین با دوز کم داده شود:
• سطح کلسترول خون بالا
• فشارخون بالا
• دیابت
• سیگار کشیدن
سایر افرادی که ممکن است به آن‌ها مصرف آسپرین با دوز کم توصیه شود عبارت‌اند از:
• کسانی که دچار آسیب شبکیه یا رتینوپاتی شدند
• افرادی که بیش از 10 سال است به دیابت مبتلا شده‌اند
• بیمارانی که داروهای ضد فشارخون مصرف می‌کنندد.

چه کسانی نباید آسپرین مصرف کنند؟

افرادی که دچار شرایط زیر هستند نباید از این دارو استفاده کنند:
• زخم گوارشی
• هموفیلی یا هر اختلال خونریزی دیگر
• آلرژی شناخته شده به آسپرین
• آلرژی به هر NSAID مانند ایبوپروفن
• در معرض خطر خونریزی دستگاه گوارش یا سکته مغزی خونریزی دهنده قرار دارند
• به طور مرتب الکل می‌نوشند
• هرچند اندک، تحت معالجه دندانپزشکی یا جراحی قرار دارند
افرادی که شرایط زیر دارند باید نسبت به مصرف آسپرین احتیاط کنند و فقط در صورت دستور پزشک باید آن را مصرف کنند:
• آسم
• فشارخون کنترل نشده
• سابقه زخم معده
• مشکلات کبدی
• مشکلات کلیوی

آسپرین در هنگام سکته مغزی تجویز نمی‌شود، زیرا تمام سکته‌های مغزی در اثر لخته خونی ایجاد نمی‌شوند. در بعضی موارد، آسپیرین می‌تواند سکته مغزی را بدتر کند.
هرکسی که آماده عمل جراحی است باید در صورت مصرف منظم آسپیرین، موضوع را با پزشک خود در میان بگذارد. ممکن است لازم باشد حداقل 7 روز قبل از عمل، مصرف آسپرین را متوقف نماید.
بیمارانی که باردار هستند و یا به کودک خود شیر می‌دهند ممکن است بتوانند آسپرین با دوز کم مصرف کنند، اما فقط تحت نظر پزشک. برای این افراد، آسپیرین با دوز بالا توصیه نمی‌شود.

عوارض مصرف آسپرین

شایع‌ترین عوارض جانبی آسپرین عبارت‌اند از:
• سوزش معده یا روده
• سوءهاضمه
• حالت تهوع
عوارض جانبی زیر کمتر رایج است:
• وخیم‌تر شدن علائم آسم
• استفراغ
• التهاب معده
• خونریزی معده
• کبودی

یک عارضه جانبی نادر از آسپیرین با دوز کم، سکته مغزی است. در صورتی که به طور عمدی یا غیرعمدی دز بالایی از آسپیرین را مصرف کردید، بهتر است به اورژانس مراجعه نمایید. همچنین، علائم مصرف دز بالا ممکن است شامل ضعف شنوایی موقتی، اختلال در فعالیت یا تشنج باشد.

در صورت بروز هر کدام از نشانه‌های زیر هرچه سریع‌تر با پزشک تماس بگیرید:

• حالت تهوع و استفراغ
• تشنج
• علائم آلرژیک به آسپیرین مانند تنفس سخت، تورم صورت، لب‌ها، زبان و یا گلو
• زنگ زدن گوش
• تنفس سریع
• تورم یا درد طولانی مدت بیش از 10 روز
• سرفه خونی
• سردرگمی
• خونریزی یا اختلال در مدفوع
• توهم
• استفراغ مداوم بیش از 3 روز
• درد معده

آسپرین می‌تواند به پیشگیری و درمان طیف وسیعی از مشکلات کمک کند، اما هرکسی که آسپرین مصرف می‌کند، ابتدا باید با پزشک مشورت نماید. کسی که زیر 16 سال سن دارد به طور معمول نباید آسپرین مصرف کنند؛ مگر در موارد نادر و تحت نظارت پزشک متخصص

نکته پایانی

توصیه می شود بعد از مشورت با پزشک خود، آسپرین مصرف کنند. بهترین راه برای کاهش خطر بیماری قلبی سیگار نکشیدن، مصرف غذاهایی که چربی اشباع شده اش کم است، خوردن میوه و سبزیجات و نیز فعالیت های منظم بدنی است.