تشخیص و درمان التهاب رگهای خونی
واسکولیت (Vasculitis) یا التهاب رگهای خونی پدیده‌ای است که چربی و کلسترول بر روی دیواره قلب تجمع و رسوب کرده و باعث تنگ شدن عروق و در نتیجه بروز بیماری سکته قلبی و مغزی می‌شود. هر چقدر رگهای عروقی که تحت تاثیر این بیماری قرار می‌گیرند، بزرگتر باشند آسیب بیشتری می‌خورند و هر چقدر این رگ‌ها در نقاط حساس و مهم بدن یا در بافت‌های حیاتی قرار داشته باشند، آسیب وارده جدی‌تر خواهد بود.
التهاب رگ های خونی می تواند باعث ضخیم شدن دیواره رگ های خونی شود که باعث کاهش عرض مسیر عبور از رگ می شود. اگر جریان خون محدود شود، می تواند منجر به آسیب اندام و بافت شود.
انواع مختلفی از واسکولیت وجود دارد و بیشتر آنها نادر هستند. واسکولیت ممکن است فقط یک عضو یا چند عضو را تحت تاثیر قرار دهد. این وضعیت می تواند کوتاه مدت یا طولانی مدت باشد.
علائم التهاب رگهای خونی
واسکولیت می تواند هر کسی را مبتلا کند، اگرچه برخی از انواع آن در گروه های سنی خاص شایع تر است. همه نوع این بیماری برای کنترل التهاب و جلوگیری از شعله ور شدن نیاز به دارو دارند. علایم التهاب در بسیاری از موارد، قبل از علائم اختلال خون رسانی ظاهر می شود که شامل:
- خستگی پذیری
- تب خفیف
- کاهش اشتها
- کاهش وزن
- تعریق شبانه
سایر علائم و نشانه‌ها مربوط به قسمت‌هایی از بدن است که تحت تأثیر قرار می‌گیرند، از جمله:
دستگاه گوارش: اگر معده یا روده شما تحت تأثیر قرار گرفته باشد، ممکن است بعد از غذا خوردن احساس درد کنید.
گوش ها: سرگیجه، صدای زنگ در گوش و کاهش ناگهانی شنوایی ممکن است رخ دهد.
چشم ها: واسکولیت می تواند باعث قرمزی و خارش یا سوزش چشمان شما شود.
دست یا پا: برخی از انواع واسکولیت می توانند باعث بی حسی یا ضعف در دست یا پا شوند. کف دست ها و کف پاها ممکن است متورم یا سفت شوند.
ریه ها: اگر واسکولیت ریه های شما را تحت تاثیر قرار دهد ممکن است دچار تنگی نفس یا حتی سرفه خونی شوید.
پوست: خونریزی زیر پوست می تواند به صورت لکه های قرمز ظاهر شود. واسکولیت همچنین می تواند باعث ایجاد توده یا زخم های باز روی پوست شود.
همچنین علائم اختلال خون رسانی وابسته به ناحیه ای است که رگ درگیر، خون رسانی آن ناحیه را برعهده دارد و در ابتدا به شکل دردهای ایسکمیک ظاهر می شود مانند درد اندام فوقانی که با فعالیت و بالا آوردن دست بدتر شده و یا دراندام تحتانی سبب لنگش در راه رفتن های طولانی می شود.
در زمان معاینه بیماران مبتلا به این بیماری از طریق موارد زیر قابل تشخیص است:
- اختلاف نبض فشار خون در اندام ها
- حساسیت عروق در لمس ( کاروتید شریان تمپورال)
- شنیدن صدای برویی و در بعضی موارد یافتن آنوریسم
برای تشخیص بیماران علاوه بر جستجوی بیماری های سیستمیک ( مانند بیماری بهجت، لوپوس) نشانه های التهاب ( افزایش ESR و CRP ) در آزمایش خون نیز کمک کننده است. در تصویر برداری عروقی ( داپلر، آنژیوگرافی، MRI ) نشانه های تنگی عروق و یا تغییرات آنوریسمی آشکار می گردد که برحسب سن و جنس بیمار می تواند بیماری های مانند؛
- آرتریت تاکایاسو
- آرتریت سلول ژانت
- پلی کندریت راجعه
- سندرم IgG4
اگر رگهای خونی پاره نشده باشند، دارای هیچ علامتی نخواهند بود. البته این موضوع از لحاظ شیوع نادر است. این افراد با انجام فعالیت سنگین دچار درد در ناحیه قفسه سینه می‌شوند که بهتر است قبل از بروز سکته این بیماری تشخیص داده شود.
علت التهاب رگهای خونی
علت دقیق واسکولیت به طور کامل شناخته نشده است. برخی از انواع آن به ساختار ژنتیکی فرد مربوط می شود. برخی دیگر ناشی از حمله اشتباه سیستم ایمنی به سلول های رگ های خونی است. محرک های احتمالی برای این واکنش سیستم ایمنی عبارتند از:
- عفونت هایی مانند هپاتیت B و هپاتیت C
- سرطان های خون
- بیماری های سیستم ایمنی، مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس و اسکلرودرمی
- واکنش به داروهای خاص
عوامل التهاب رگهای خونی
دیابت، سیگار و کلسترول بالا و سن بالا نیز از جمله مواردی است که التهاب رگهای خونی را تشدید می‌کند. بر این اساس افراد بویژه مبتلایان به التهاب رگهای خونی و کلسترول بالا باید از مصرف غذاهای پرچرب خودداری کنند. همچنین انجام ورزش منظم و هوازی در کاهش کلسترول تاثیر مثبتی دارد. همچنین این عوامل تاثیر زیادی در ایجاد بیماری التهاب رگهای خونی دارد:
- ارث
- ژنتیک
- سن بالا
سن آغاز این بیماری ۲۰ سالگی است، اما معمولا در مردان از ۵۰ سالگی و در زنان از ۶۰ سالگی این بیماری بروز می‌کند. اگر افراد بالای ۵۰ سال مبتلا به این بیماری شوند باید با مداخله جراحان، رگ بیمار باز شود. همچنین بیماران دیابتی باید قندخون خود را کنترل کرده، افراد دارای فشار خون سعی در کنترل آن داشته باشند و افراد سیگاری نسبت به ترک اقدام کنند.
عوارض التهاب رگهای خونی
عوارض واسکولیت به نوع و شدت بیماری بستگی دارد. یا ممکن است مربوط به عوارض جانبی داروهای تجویزی باشد که برای درمان این بیماری استفاده می کنید. عوارض واسکولیت عبارتند از:
- آسیب اندام: برخی از انواع واسکولیت می تواند شدید باشد و باعث آسیب به اندام های اصلی شود.
- لخته شدن خون و آنوریسم: ممکن است لخته خون در یک رگ خونی ایجاد شود و جریان خون را مسدود کند. به ندرت، واسکولیت باعث ضعیف شدن و برآمدگی رگ خونی می شود و آنوریسم (AN-yoo-riz-um) را تشکیل می دهد.
- از دست دادن بینایی یا نابینایی: این یک عارضه احتمالی آرتریت سلول غول پیکر درمان نشده است.
- عفونت ها: برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان واسکولیت ممکن است سیستم ایمنی بدن شما را تضعیف کنند. این می تواند شما را مستعد ابتلا به عفونت کند.